Wśród wielu cech motorycznych określających sprawność fizyczną człowieka, jako jedną z podstawowych i ważniejszych, wymienić należy wytrzymałość. Podzielić ją można na wiele grup dopasowanych do każdej aktywności fizycznej. Wytrzymałość wykorzystywana jest zarówno podczas treningów zawodowców, jak również w życiu codziennym, choćby podczas długiego marszu z ciężkimi zakupami lub biegu na autobus.
Zacznijmy od definicji
„Wytrzymałość to zdolność do kontynuowania długotrwałej pracy o wymaganej intensywności, bez obniżania efektywności działań i przy zachowaniu podwyższonej odporności na zmęczenie”(H. Sozański 1999). Wytrzymałość to również psychiczny stan organizmu, cechujący się tolerancją na wysokie zmęczenie, umiejętnością motywowania się do pracy, utrzymywania w postanowieniach (silna wola) oraz wyzwalania z siebie chęci do działania (pozytywne nastawienie).
Wytrzymałość w dużej mierze zależy od wydolności organizmu, czyli zdolności do wykonywania długotrwałych wysiłków fizycznych z udziałem dużych grup mięśniowych, bez szybko narastającego, ogromnego zmęczenia. Określa ona potencjał organizmu do ćwiczeń. Wysoki poziom wytrzymałości zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośnego oraz układu oddechowego. Im wyższa wydolność, tym wolniej narastające zmęczenie.
Rodzaje wytrzymałości:
Wytrzymałość podczas różnych form aktywność fizycznej może przejawiać się w inny sposób. Dlatego też dokonano podziału tej cechy ze względu na:
- rodzaj zachodzących przemian energetycznych: wytrzymałość tlenowa, beztlenowa i mieszana
- rodzaj pracy mięśniowej: wytrzymałość statyczna, dynamiczna, globalna i lokalna
- wykorzystywane podczas wysiłku inne cechy motoryczne: wytrzymałość szybkościowa, siłowa i skocznościowa
- czas trwania wysiłku: wytrzymałość sprinterska, szybkościowa, krótkiego czasu, średniego czasu, długiego czasu oraz maratońska.
Jak kształtować wytrzymałość?
Metoda kształtowania wytrzymałości polega na wielokrotnym doprowadzaniu organizmu do największego poziomu zmęczenia, co prowadzi do zjawiska tzw. superkompensacji (odbudowy z nadmiarem). Można ją kształtować zarówno podczas biegania, skakania, pływania jak również dźwigania. Wszystko zależy od tego, jaki rodzaj wytrzymałości chcemy u siebie doskonalić.
W jaki sposób sprawdzić poziom wytrzymałości?
Istnieje wiele testów „domowych”, jak i laboratoryjnych, służących do określenia poziomu wytrzymałości tlenowej. Wśród nich znajdują się:
- Test Coopera - Test Astranda na bieżni - Test biegi wahadłowego – BEEP Test - Próba Harwardzka lub jej łatwiejsza wersja Queens College Test - wiele innych.* Testy te opiszę w kolejnym artykule
Najprościej mówiąc, wytrzymałość fizyczna to zdolność organizmu do długotrwałego wysiłku. Pamiętajmy jednak, że to, jak długo jesteśmy w stanie trenować, zależy od stopnia naszego wytrenowania oraz ogólnej kondycji. Aby zwiększyć swoją wytrzymałość, nie wystarczy iść na jeden długi trening. Jest to cecha motoryczna, którą należy kształtować stopniowo, zaczynając od lekkich, krótkich ćwiczeń i z czasem przechodząc do dłuższych, bardziej intensywnych.
Zapamiętaj!
Wytrzymałość, tak jak każda inna cecha motoryczna, nie ćwiczona, obniża swój poziom. Aby utrzymać swoją wydolność na jak najwyższym poziomie – trenuj regularnie!
Nie ma dwóch takich samych osób, dlatego nie może być dwóch takich samych diet. U nas każda dieta jest inna, dopasowana do Twoich potrzeb, preferencji oraz wykluczeń. Odchudzamy po ludzku. Dostaniesz dietę i opiekę ekspertów.
Sprawdź >
