Czy brakuje Ci witaminy D?

Jak szacują naukowcy, ok 13% populacji ludzkiej na świecie ma większy bądź mniejszy niedobór witaminy D. W Polsce, ze względu na niewielką ilość słońca przez pół roku, na niedobór witaminy D może cierpieć nawet 90% społeczeństwa.

Myślę, że w latach 50-tych i 60-tych XX wieku poziom witaminy D u dzieci wyglądał lepiej – dzieci w przedszkolach i szkołach obowiązkowo otrzymywały tran. Z całą pewnością było to niezapomniane wrażenie, ze względu na specyficzny smak tranu, delikatnie temat ujmując. 

Kto i kiedy powinien sprawdzić poziom witaminy D, czyli zbadać we krwi poziom 25(OH)D?

Każdy z nas, raz w roku, obowiązkowo. Jest to jedno z najważniejszych badań, jakie powinniśmy wykonać. Problem w tym, że jest dosyć drogie i nie zawsze lekarz może bądź jest skłonny wypisać nam skierowanie na refundowane badanie. Musimy sami o to zadbać.

Witamina D pełni wiele kluczowych funkcji w organizmie – oto przykłady:

Naukowcy, na podstawie licznych badań naukowych, podali szereg nowych funkcji, jakie pełni witamina D w naszym organizmie. (Justyna Kosińska, Katarzyna Billing-Marczak, Marcin Krotkiewski- Nowe nieznane funkcje witaminy D)

• Zmniejszony poziom witaminy D zwiększa ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe. Wydaje się, zatem, że kampania medialna przestrzegająca przed opalaniem ze względu na ryzyko powstania raka skóry, wymaga pewnego zrównoważenia i ostrożności.

• W ostatnich latach niedobór witaminy D powiązano z ryzykiem wystąpienia zespołu metabolicznego, skupiającego takie zaburzenia w normalnym funkcjonowaniu organizmu, jak: insulinooporność, nietolerancja glukozy, dyslipidemia, nadciśnienie oraz otyłość typu wisceralnego (jabłkowa), często prowadzące do rozwoju cukrzycy typu 2 oraz zawału mięśnia sercowego.

• Wiele publikacji donosi o odwrotnej zależności między poziomem witaminy D a otyłością. Zaobserwowano, że niedobór witaminy D występuję częściej u ludzi otyłych.

• Jednym z czynników ryzyka sprzyjających rozwojowi chorób układu krążenia jest niedostateczne spożycie pokarmów bogatych w witaminę D, jak również unikanie ekspozycji na promieniowanie słoneczne UVB, które stanowi główne jej źródło dla organizmu ludzkiego.

• Utrzymanie właściwej homeostazy witaminy D i wapnia może mieć duże znaczenie w zapobieganiu insulinooporności i cukrzycy. Już w latach 80-tych wykazano związek między poziomem witaminy D i niewrażliwością na insulinę (insulinoopornością). Wykazano zależność między niskim poziomem witaminy D a ryzykiem wystąpienia cukrzycy typu 1 (insulinozależnej).

• Istnieje wiele prac dokumentujących intrygującą zależność między szerokością geograficzną a częstością występowania cukrzycy typu 1. Zaobserwowano, że prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy u dzieci jest ściśle powiązane z ich ekspozycją na promienie słoneczne oraz podażą witaminy D w pierwszych latach życia. Dzieci, które dostawały odpowiednią dawkę witaminy D, rzadziej chorowały na cukrzycę typu 1 niż te, które nie miały zapewnionej suplementacji tą witaminą.
• Właściwy poziom witaminy D sprawdza się, jako wskaźnik ogólnego stanu zdrowia. Antyoksydacyjne, antyzapalne i antynowotworowe efekty witaminy D wskazują na to, że witaminę D możemy traktować, jako istotny wskaźnik ogólnego stanu zdrowia i prawdopodobnie istotny czynnik predykcji przewidywanej długości życia.

• Wszyscy mieszkańcy Europy Środkowej i Północnej, w tym Polski ryzykują, a nawet wykazują niedobór witaminy D. Dotyczy to szczególnie osób przebywających zbyt krótko na wolnym powietrzu, osób starszych, osób nadmiernie chroniących całe ciało przed promieniami słońca oraz używających kremów protekcyjnych z powodu przesadnej obawy przed rakiem, (ale przecież ryzyko raka skóry kompensuje z nawiązką zmniejszone ryzyko raka jelita grubego, raka piersi, raka prostaty i choroby Hodgkina) oraz używających kremów protekcyjnych.

A ponadto, co wiemy od dawna o witaminie D:

• niezbędna do produkcji hormonów i cholesterolu, który z kolei jest budulcem mózgu i błon komórkowych
• niezbędna do utrzymania prawidłowej struktury kośćca, kontroluje wchłanianie wapnia z jelita i pomaga regulować jego metabolizm,
• zapobiega krzywicy u dzieci,
• pobudza mineralizację kości i zębów,
• zapobiega demineralizacji kości u dorosłych, profilaktyka i leczenie osteoporozy
• bierze udział w przemianach wapniowo – fosforowych ustroju,
• pozytywny wpływ na komórki mięśniowe,
• wpływa na zwiększenie wydolności i wydajności organizmu,
• może chronić przed schorzeniami: złamanie przeciążeniowe, osłabienie mięśni, zaburzenia czynności mięśni i spadek wydolności,
• w trzustce wpływa na wydzielanie insuliny,
• w skórze wykazuje działanie na wzrost i różnicowanie komórek,
• receptory D₂ występują w komórkach odpornościowych oraz nowotworowych hamując ich proliferację,
• wydłuża życie chorych na raka jelita grubego,
• uczestniczy w regulacji ciśnienia krwi,
• zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby autoimmunologiczne: stwardnienie rozsiane, cukrzyca typu 1, łuszczyca, Hashimoto
• niedobory powodują chorobę Alzheimera oraz Parkinsona, a także schizofrenię i depresję,
• ma wpływ na wzrost włosów i kondycję skóry.
• inne

Jakie są objawy niedoboru witaminy D w organizmie?

1. Zmęczenie – w dzisiejszych czasach, gdzie każdy z nas pracuje bardzo dużo, żyje szybko, ma tysiąc i jeden spraw do załatwienia w jednym momencie, do tego starania o zapewnienie życia na satysfakcjonującym poziomie finansowym, dobre życie rodzinne, wychowanie dzieci, stres dodatkowo przysparzany przez życie polityczne. Praca, problemy, stres, niedobór snu, huśtawka hormonalna - efektem jest zmęczenie, czasem bardzo duże zmęczenie, ciągłe zmęczenie.
   1. WNIOSEK – możesz mieć niedobór witaminy D

1. 2.     Częste infekcje, brak odporności - witamina D wzmacnia układ odpornościowy. Dzięki niej organizm jest w stanie samo walczyć z wirusami i bakteriami, które wywołują choroby. Gdy zaczyna brakować witaminy D, stajesz się bardziej podatny na infekcje.
   1. a.     WNIOSEK – często chorujesz – możesz mieć niedobór witaminy D

1. Bóle kości, stawów, pleców - Dzięki witaminie D (przyjmowanej zawsze koniecznie w połączeniu z witaminą K2) wapń i fosfor, czyli dwa składniki kluczowe dla układu kostnego, są prawidłowo wchłaniane w organizmie. Przy niedoborach, pojawiają się bóle kostne, co wykazali niemieccy badacze z Uniwersytetu w Giessen. Niedobór witaminy D może się też być przyczyną bólów pleców. Do takich wniosków doszli naukowcy z amerykańskiego Departamentu Zdrowia i Opieki Społecznej. Być może męczący ból kręgosłupa wcale jest nie tylko wynikiem siedzącego trybu życia, a również braków tej ważnej witaminy.
   1. WNIOSEK – sprawdź poziom witaminy D

1. Przyczyną wypadania włosów może być – niedoczynność tarczycy, stres, zła dieta, osłabienie odporności, winny może być też deficyt witaminy D. Naukowcy z Uniwersytetu w Kairze wykazali, że istnieje związek między niskim poziomem witaminy D w organizmie a skłonnością do utraty włosów u kobiet.
   1. WNIOSEK – nadmiernie wypadają Ci włosy – sprawdź poziom witaminy D, biotyny i zbadaj tarczycę,

1. Bóle mięśni - Witamina D wpływa nie tylko kości, ale również na nasze mięśnie. Jej niedobór może być przyczyną bólu mięśni, utraty masy mięśniowej i problemów z regeneracją mięśni po wysiłku fizycznym. Naukowcy ze szwajcarskiego Uniwersytetu Berneńskiego wykazali, że 71 proc. pacjentów z chronicznym bólem mięśni, miało zbyt niski poziom witaminy D we krwi. Przyjmowanie dużych dawek witaminy D łagodziło dolegliwości bólowe mięśni.
   1. WNIOSEK – sprawdź poziom witaminy D

1. Witamina D ma wpływ na cały organizm, również mózg. Naukowcy wykazali, że zaburzenia depresyjne mogą być oznaką niedoboru witaminy D. Do takich wniosków doszli m.in. eksperci z Harvard Medical School. U osób z depresją często zauważono zbyt niski poziom witaminy D. Naukowcy twierdzą, że składnik ten wpływa na uwalnianie się serotoniny i dopaminy w mózgu.  Te dwa hormony mają podstawowe znaczenie dla naszego samopoczucia psychicznego. Uważa się, że w latach 60-70-tych, XX w, gdy powszechnie podawano dzieciom tran, było zdecydowanie mniej przypadków depresji.
   1. WNIOSEK – masz depresję, bądź obniżony nastrój czy lęki – sprawdź poziom witaminy D, zbadaj pracę tarczycy i skonsultuj się z psychiatrą

1. Słabe gojenie się ran - Naukowcy z Uniwersytetu w Albercie w Kanadzie zauważyli, że witamina D zwiększa produkcję związków niezbędnych do tworzenia się nowej skóry w procesie gojenia ran.
   1. WNIOSEK – jeśli słabo goją się Twoje rany – sprawdź poziom witaminy D i wykonaj badania w kierunku cukrzycy

1. Uzupełnienie niedoboru wit D - Jak już wspomniano wcześniej, witamina D syntezowana jest w naszej skórze pod wpływem promieniowania słonecznego. To właśnie, dlatego mówi się, że najlepszym źródłem witaminy D jest słońce od kwietnia do września w godz. 11-15-tej. Ważne, by codziennie eksponować dużą powierzchnię ciała 15 minut z przodu i 15 minut z tyłu.  Wystarczy. Nie należy doprowadzać do zaczerwienienia skóry, nie stosować kremów protekcyjnych i co najmniej 2 godziny nie myć skóry po opalaniu. Pytanie jak dużo osób pracujących jest w stanie sobie na to pozwolić w tych godzinach? Niestety, w Polsce trudno jest przez cały rok, w ten sposób pozyskać witaminę D ze słońca w odpowiedniej ilości. 

A co z dietą? Niektóre produkty zawierają witaminę D, ale w zbyt małych ilościach, żeby można było dostarczyć sobie wymaganą dzienną dawkę z pożywieniem. Najlepszym i koniecznym rozwiązaniem jest suplementacja.

1. WNIOSEK – sprawdź poziom witaminy D czyli metabolitu 25(OH)D, wybierz się do lekarza i przyjmuj witaminę D3 regularnie zawsze razem z witaminą K2.

1. 9.     Normy witaminy D we krwi (wg Medicover)
   1. Przyjmuje się, że poziom poniżej 20 ng/ml (w niektórych laboratoriach 50 nmol/l) jest stanem ciężkiego niedoboru witaminy D wymagającym leczenia. Jeśli wynik mieści się w zakresie ≥20-30 ng/ml od 50 do 75 nmol/l) to znaczy, że poziom witaminy nie jest wystarczający (wymaga utrzymania lub zwiększenia suplementacji witaminą D). Wartości z przedziału ≥30-50 ng/ml (czyli ≥75-125 nmol/l) są uznawane za wynik prawidłowy (wskazują na potrzebę utrzymania suplementacji witaminy D według zaleceń).
   2. Natomiast wartości znajdujące się w zakresie ≥50-100 ng/ml (czyli ≥125-250 nmol/l) oznaczają stężenie wysokie i potrzebę utrzymania bądź zmniejszenia dawki suplementowanej. Jeśli przekroczone zostaną wartości 100 ng/ml (>250 nmol/l), wówczas u pacjenta stwierdza się stężenie potencjalnie toksyczne, wtedy należy powstrzymać się od przyjmowania witaminy do czasu, gdy jej stężenie znowu będzie mieściło się w zakresie optymalnym, czyli ≥30-50 ng/ml (≥75-125 nmol/l).
   3. W przypadku stężenia 25(OH)D3 w surowicy przekraczającej 200 ng/ml (lub 500 nmol/l) oznacza to poziom toksyczny i potrzebę leczenia potencjalnych efektów toksycznych hiperwitaminozy.

Przy chorobach autoimmunologicznych lekarze rekomendują wyższe stężenia wit D w krwi, ale to wymaga konsultacji.

Znana polska lekarka internista, w filmiku na youtube mówi, że przy każdej zaczynającej się infekcji przez trzy dni bierze zdecydowanie większe dawki wit D3 + wit K2, ale jest lekarką i robi to dzięki swojej wiedzy i na własną odpowiedzialność. Do tego odpowiednia dawka wit C i działa.

Zdrówka i nie dajmy się infekcjom! J